เขื่อนภูมิพลเป็นเขื่อนคอนกรีตโค้งและเป็นเขื่อนเอนกประสงค์
แห่งแรกของประเทศไทย เดิมชื่อเขื่อนยันฮี ต่อมาเมื่อวันที่ 25
กรกฏาคม 2500 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ได้พระราชทานพระปรมาภิไธยให้เป็นชื่อเขื่อนว่า เขื่อนภูมิพล
ลักษะของเขื่อนเป็นเขื่อนคอนกรีตโค้งเพียงแห่งเดียวในประเทศไทย
สร้างปิดกั้นลำน้ำปิงที่บริเวณเขาแก้ว อำเภอสามเงา จังหวัดตาก
มีรัศมีความโค้ง 250 เมตร สูง154 เมตร ยาว486 เมตร
ความกว้างของสันเขื่อน 6 เมตร
อ่างเก็บน้ำมีความจุสูงสุดในเอเชียอาคเนย์
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯได้เสด็จพระราชดำเนินทรงวางศิลาฤกษ์การก่อสร้าง
เมื่อวันที่24 มิถุนายน 2504 การก่อสร้างในระยะแรกประกอบด้วย
งานก่อสร้างตัวเขื่อน ระบบส่งไฟฟ้า
และอาคารโรงไฟฟ้าซึ่งได้ติดตั้งเครื่องกำเนิดไฟเครื่องที่
1-2 กำลังผลิตเครื่องละ 70,000 กิโลวัตต์
สามารถจ่ายกระแสไฟฟ้าได้
เมื่อวันที่17 พฤษภาคมและ15 มิถุนายน 2507 ตามลำดับ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดเขื่อน
เมื่อวันที่17 พฤษภาคม 2507
ต่อมาได้มีการติดตั้งเครื่องกำเนิดไฟฟ้าเครื่องที่ 3-6
กำลังผลิตเครื่องละ 70,000 กิโลวัตต์ และเครื่องที่7 กำลังผลิต
115,000กิโลวัตต์
สามารถจ่ายกระแสไฟฟ้าได้ในวันที่11 พฤษภาคม วันที่ 9 สิงหาคม
2510 วันที่ 25 ตุลาคม วันที่ 19 สิงหาคม 2512 และวันที่ 18
ตุลาคม 2525 ตามลำดับ
เพื่อเป็นการยืดอายุการใช้งานของเครื่องกำเนิดไฟฟ้าออกไปในปี
พ.ศ.2531
การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยจึงไดทำการปรับปรุงเครื่องกำเนิดไฟฟ้าเครื่อง
ที่1-2ทำให้มีพลังการผลิตเพิ่มขึ้นอีกเครื่องละ 6,300
กิโลวัตต์ สามารถจ่ายกระแสไฟฟ้าได้ เมื่อเดือนพฤศจิกายน 2535
และ พฤศจิกายน 2536
ตามลำดับส่วนการปรับปรุงเครื่องเครื่องที่3-4มีการปรับปรุงกำลัง
ผลิตเท่ากันกับเครื่อง
ที่1-2แล้วเสร็จสามารถจ่ายไฟฟ้าเข้าระบบได้เมื่อเดือนกุมภาพันธ์
และสิงหาคม2540 ตามลำดับ
นอกจากนี้ ในปี 2534 กฟผได้ติดตั้งกระแสไฟฟ้าเครื่องที่ 8
แบบสูบกลับ ขนาดกำลังผลิต 171,000 กิโลวัตต์ และก่อสร้างเขื่อนแม่ปิงตอนล่าง
สามารถจ่ายไฟฟ้าเข้าระบบได้ในเดือน มกราคม2539
ทำให้โรงไฟฟ้าพลังน้ำเขื่อน
ภูมิพลมีกำลังการผลิตติดตั้งทั้งสิ้น743,800กิโลวัตต์ |
เป็นเขื่อนขนาดเล็กชนิดดินถมแกนดินเหนียวปิดทับหน้าด้านหินทิ้ง
สร้างปิดกั้นลำน้ำปิง ห่างจากเขื่อนภูมิพลลงมาทางท้ายน้ำ 5
กิโลเมตร ความยาวเขื่อน 200 เมตร สูง 12 เมตรจากท้องน้ำ
ความกว้างสันเขื่อน 10 เมตร อ่างเก็บน้ำมีความจุ 4.92
ล้านลูกบาศก์เมตร ก่อสร้างแล้วเสร็จในเดือนธันวาคม 2538
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี
เสด็จพระราชดำเนินทรงประกอบพิธีเปิดเขื่อน เมื่อ วันที่ 28
ธันวาคม 2538 เขื่อนภูมิพลและเขื่อนแม่ปิงตอนล่างสามารถใช้งานได้ตามวัตถุประสงค์จนกระทั่งปัจจุบันนี้
การเดินทางไปเขื่อนภูมิพล
จากกรุงเทพฯ ใช้เวลาเดินทางโดยรถยนต์ประมาณ 6 ชั่วโมง
ไปตามเส้นทางหลวงหมายเลข 1 ถนนพหลโยธิน
แล้วไปแยกซ้ายที่วังน้อย เข้าทางหลวงหมายเลข 32
สายบางปะอิน-นครสวรรค์ ผ่านจังหวัดกำแพงเพชร เข้าสู่จังหวัดตาก
ระยะทางจากกรุงเทพฯ ถึงตาก
425 กิโลเมตร และจากตากไปยังเขื่อนภูมิพล
อีก 61 กิโลเมตร โดยใช้เส้นทางที่สะดวกและนิยมกัน
คือ ไปตามทางหลวง หมายเลข 1 ถึงกิโลเมตรที่ 463
จะมีทางแยกซ้ายมือเข้าเขื่อนภูมิพลประมาณ
17 กิโลเมตร
|