อำเภออุ้มผาง, ตาก

อำเภออุ้มผาง อยู่ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 249 กม. มีชายแดนติดต่อกับประเทศสหภาพพม่า อ.อุ้มผาง มีพื้นที่กว้างใหญ่ และเคยเป็นที่อยู่ของชาวกะเหรี่ยงมาก่อน ต่อมาจึงมีคนไทยภาคเหนืออพยพเข้ามามากขึ้น เดิมอุ้มผางเป็นเมืองหน้าด่านขึ้นกับจังหวัดอุทัยธานี เป็นจุดตรวจชาวพม่าซึ่งเดินทางเข้ามาในราชอาณาจักร ได้รับการประกาศเป็นอ.อุ้มผางขึ้นกับจังหวัดตาก ในปี พ.ศ. 2502 คำว่า "อุ้มผาง" เพี้ยนมาจากภาษากะเหรี่ยงว่า "อุ้มผะ" แปลว่าการแสดงหนังสือเดินทางของผู้เข้าออกไทย-พม่า การเดินทางไปอ.อุ้มผาง ใช้เส้นทางตาก-แม่สอด (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 105) และเส้นทางแม่สอด-อุ้มผาง (ทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1090) ทางลาดยางตลอดสาย เส้นทางช่องแม่สอด-อุ้มผาง นักเดินทางควรขับรถด้วยความระมัดระวังเป็นพิเศษและรถที่ใช้ควรมีสภาพดี เพราะเส้นทางตัดผ่านเทือกเขา ถนนมีความคดโค้งมาก มีจุดแวะพักที่บริเวณกม.ที่84 มีร้านขายอาหารและเครื่องดื่ม ผู้เมารถควรรับประทานยาแก้เมารถไว้ล่วงหน้า   -----------------------------------------------------------------    น้ำตกทีลอซู เป็นน้ำตกขนาดใหญ่ไหลลงมาจากหน้าผาสูงชันมาก น้ำไหลแรงตลอดปี อยู่ในเขตรักษาพันธุ์อุ้มผาง ห่างจากที่ทำการเขตประมาณ 3 กม. เนื่องจากการเดินทางไปชมน้ำตกแต่ละชั้นบางครั้งต้องเดินผ่านสายน้ำตกแต่ละชั้น จึงต้องใช้ความระมัดระวังมากเป็นพิเศษ         การเดินทางไปน้ำตกทีลอซู สามารถทำได้ทั้งทางรถยนตEละโดยการล่องแพ เส้นทางรถยนต์นั้นให้ใช้เส้นทาง อุ้มผาง-แม่กลองใหม่ แม่จัน ถึงกม.ที่ 20 เลี้ยวซ้ายเข้าสู่เขตรักษาพันธุ์ อุ้มผางอีกประมาณ 26 กม. ทางช่วงนี้เป็นทางลำลอง จะต้องใช้รถปิคอัพ หรือรถขับเคลื่อน 4 ล้อ เท่านั้น และในฤดูฝนรถอาจเข้าไม่ได้ หรืออาจติดต่อ บริษัททัวร์ในการจัดล่องแพในอ.อุ้มผาง ซึ่งมักจะรวมโปรแกรมเที่ยวน้ำตกทีลอซูอยู่ด้วย ----------------------------------------------------------------- ดอยหัวหมด อยู่ในเขตอุ้มผาง อยู่ห่างจาก อ.แม่สอด ลงไปทางใต้ ตามทางหลวงหมายเลข 1090 ประมาณ 163 กม. เป็นภูเขาที่เป็นแนวยาวหลายลูกติดต่อกัน บนภูเขานี้จะไม่มีต้นไม้ใหญ่ขึ้น แต่จะมีต้นหญ้าเตี้ย ขึ้นอยู่ทั่วไป รวมทั้งโขดหินเป็นระยะ มองจากด้านล่างขึ้นไปจะเห็นเหมือนพรมสีเขียวแซมด้วยโขดหินและต้นไม้และดอกไม้เป็นแห่ง หากขึ้นไปบนยอดเขาจะมองเห็นบ้านอุ้มผางและทิวเขาสลับซับซ้อนกันโดยรอง ทิวทัศน์ สวยงามมาก เหมาะที่จะดูพระอาทิตยนึ้น และทะเลหมอกในยามเช้าและดูพระอาทิตย์ตกในยามเย็นการเดินทางไปดอยหัวหมดให้ใช้เส้นทางอุ้มผาง-บ้านปะละทะ ประมาณ 10 กม. มีจุดที่สามารถชมทิวทัศน์ดังกล่าวได้สวยงาม 2 จุด คือ 1. บริเวณกม. ที่ 9 โดยต้องเดินขึ้นภูเขาอีกประมาณ 20 นาที 2. บริเวณ กม.ที่ 10 มีทางแยกซ้ายไปลานจอดรถและเดินเท้าอีก 5 นาที ควรไปถึงดอยหัวหมดก่อนพระอาทิตย์นึ้ราว 5.00-6.00 น. อากาศบนดอยค่อนข้างเย็น มีลมพัดอยู่ตลอดเวลา -----------------------------------------------------------------   ถ้ำตะโค๊ะบิ อยู่ในเขตบ้านแม่กลองใหม่ ออกจากอุ้มผางใช้เส้นทางสายอุ้มผาง-แม่กลองใหม่ พอถึง กม. 7 มีทางเล็ก เลี้ยวซ้ายเข้าไปอีกประมาณ 1 กม. ถึงบริเวณหน้าถ้ำ ลักษณะถ้ามีทางเดินลงไปเป็นชั้น ข้างในจะมีทางแยกหลายทางเป็นถ้ำขนาดใหญ่ เพดานถ้ำสูง ทางเดินกว้างขวางไม่มีกลิ่นอับ อากาศโปร่ง มีหินงอกหินย้อยสวยงาม ความลึกของถ้ำประมาณ 3 กม. -----------------------------------------------------------------   หมูบ้านกระเหรี่ยง ปะละทะ จากอุ้มผางเดินทางไปทางทิศใต้ตามเส้นทางอุ้มผาง-ปะละทะ ประมาณ 27 กม. (เส้นทางเดียวกับไปดอยหัวหมด) จะถึงหมู่บ้านชาวกะเหรี่ยง ซึ่งเป็นหมู่บ้านที่ได้รับการพัฒนา มีไฟฟ้าใช้ มีสถานีอนามัยและโรงเรียน ชาวกะเหรี่ยงที่นี่ยังนิยมการแต่งกายแบบวัฒนธรรมดั้งเดิมของตนเอง มีการจัดชุมชนเป็นระเบียบแต่ละบ้านจะมีหูกทอผ้า และเลี้ยงสัตว์เช่น หมู และไก่ สำหรับใช้เป็นอาหาร -----------------------------------------------------------------   [ขอแนะนำ การล่องแพในอำเภออุ้งผาง]