อำเภอศรีมโหสถ, ปราจีนบุรี
 

วัดต้นโพธิ์ศรีมหาโพธิ์ เป็นวัดสำคัญในเขตอำเภอศรีมโหสถ ห่างจากตัวเมืองปราจีนบุรี 23 กม. ตามเส้นทางสาย ปราจีนบุรี-พนมสารคาม ทางหลวงหมายเลข 319 ระหว่างหลักกม.ที่ 130-131 แยกขวาเข้าไป ประมาณ 1 กม. ภายในวัดมีต้นโพธิ์ซึ่งเก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย เป็นต้นโพธิ์ที่นำหน่อมาจาก พุทธคยา ประเทศอินเดีย มีอายุกว่าสองพันปี ลำต้นวัดโดยรอบประมาณ 20 เมตร สูงประมาณ 30 เมตร ถือว่าเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดปราจีนบุรี ในวันวิสาขบูชาจะมีงานนมัสการต้นพระศรีมหาโพธิ์ -----------------------------------------  กลุ่มโบราณสถานสระมรกต ตั้งอยู่ที่วัดสระมรกต ตำบลโคกไทย อำเภอศรีมโหสถ จากตัวเมืองปราจีนบุรีไปตามถนนสุวินทวงศ์ ทางหลวงหมายเลข 319 ระยะทางประมาณ 23 กม. แล้วเลี้ยวซ้ายอีกประมาณ 500 เมตร เป็นกลุ่มโบราณสถานทางพุทธศาสนาขนาดใหญ่ ที่สร้างซ้อนทับกันหลายสมัย เริ่มตั้งแต่ก่อนพุทธศตวรรษที่ 14 เป็นต้นมาจนถึงพุทธศตวรรษที่ 18 ประกอบด้วยสิ่งก่อสร้างศิลาแลง และอิฐ ส่วนใหญ่คงเหลือเฉพาะรากฐานอาคารเท่านั้น ระหว่างการขุดแต่งได้ค้นพบรอยพระพุทธบาท คู่สลักอยู่บนศิลาแลง ที่ฝ่าพระบาทสลักรูปธรรมจักรนูนทั้งสองข้าง นับเป็นรอยพระพุทธบาทที่ใหญ่ และเก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย ใกล้กันมีบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งพบพระพุทธรูปและโบราณวัตถุเป็นจำนวน มากภายในบ่อ นอกจากนี้ยังมีสระมรกต เป็นสระน้ำรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า สระบัวหล้าและอาคารศรีมโหสถ ซึ่งเป็นโบราณสถานที่เก็บรักษาโบราณวัตถุที่ค้นพบในบริเวณนั้น ทั้งยังมีการจัดแสดงศิลปะโบราณวัตถุ และประชาสัมพันธ์ให้กับนักท่องเที่ยวอีกด้วย   -----------------------------------------  โบราณสถานเมืองศรีมโหสถ ตั้งอยู่ที่บ้านโคกวัด ตำบลโคกปีบ อำเภอศรีมโหสถ การเดินทางจากตัวเมืองปราจีนบุรี ไปตามทางหลวง หมายเลข 319 ระยะทางประมาณ 20 กม. เลี้ยวซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข 3070 อีกประมาณ 1 กม. เมืองโบราณจะอยู่ทางด้านขวามือ เมืองศรีมโหสถเป็นเมืองโบราณขนาดใหญ่ รูปไข่หรือ สี่เหลี่ยมผืนผ้ามุมถนนเนื้อที่ประมาณ 700 ไร่ ลักษณะของเมืองมีคูน้ำดันดินกำแพงเมืองล้อมรอบ ภายในเมืองมีโบราณสถานเนินดิน สระน้ำ บ่อน้ำ กระจัดกระจายอยู่ทั่วไปกว่า 100 แห่ง สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยทวารวดี หลักฐานส่วนใหญ่ที่พบมักจะเกี่ยวเนื่องกับศาสนาพราหมณ์ หรือฮินดู อาทิ เทวาลัย เทวรูป ศิวลึงค์ เป็นต้น โบราณสถานที่สำคัญในเมืองศรีมโหสถประกอบด้วย กลุ่มโบราณสถานกลางเมือง อายุราวพุทธศตวรรษที่ 18 เป็นหมู่เทวาลัย ฐานก่อด้วยศิลาแลงด้านบน ก่อด้วยอิฐ ด้านหลังมีบ่อน้ำก่อด้วยศิลาแลง โบราณวัตถุที่ขุดพบได้แก่ เทวรูปต่างๆ และเศษเครื่องปั้น ดินเผา มีทั้งสมันลพบุรี สุโขทัย อยุธยา และรัตนโกสินทร์ ภูเขาทอง เป็นเจดีย์รูปกลมลักษณะเหมือน โอคว่ำ สมัยทวารวดี โบราณสถานหมายเลข 25 มีลักษณะเป็นเทวาลัย รากฐานอาคารเป็นรูปสี่เหลี่ยม ผืนผ้าก่อด้วยศิลาแลง อายุราวพุทธศตวรรษที่ 11-12 สระแก้ว เป็นสระน้ำโบราณที่ขอบสระมีภาพแกะสลัก ลวดลายเป็นรูปสัตว์ต่างๆ จำนวนถึง 41 ภาพ อายุราวพุทธศตวรรษที่ 6-11 S r i m o h o s o t