เส้นทาง แม่สอด-พบพระ-อุ้งผาง (ทางหลวงหมายเลข 1090),ตาก
 

 

นักท่องเที่ยวที่ขับรถไปตามเส้นทางสายแม่สอด-พบพระ-อุ้มผาง จะต้องใช้ความระมัดระวังเป็นพิเศษ สภาพรถควรเป็นรถที่เครื่องยนต์ และระบบเบรคดีมาก เพราะเส้นทางนี้เป็นทางขึ้นเขาตลอดมีระยะทางรวม 164 กม. ใช้เวลาเดินทางประมาณ 4 ชม.   น้ำตกธารารักษ์ (น้ำตกเจดีย์โคะหรือน้ำตกผาชัน) อยู่ในเขตบ้านเจดีย์โคะ จากอำเภอแม่สอดใช้ทางหลวงหมายเลข 1090 ถึงกม.ที่ 26 จะมองเห็นป้ายชื่อน้ำตกธารารักษ์อยู่ปากทางเข้า ถนนเข้าสู่น้ำตกเป็นทางลูกรังระยะทาง 700 ม. ใช้ได้กันทุกฤดู บริเวณต้นน้ำตกมีลานจอดรถกว้างขวาง   น้ำตกนางครวญ เดินทางไปตามหลวงสาย 1090 ถึงกม.ที่ 26 มีทางแยกขวามือเข้าอำเภอพบพระตามทางหลวงหมายเลข 1206 น้ำตกนางครวญอยู่ริมสะพานคอนกรีตด้านขวามือ บริเวณกม.ที่ 12 ก่อนถึงอำเภอพบพระเล็กน้อย เดิมชื่อน้ำตกเพอะพะ ต่อมาเปลี่ยนมาเป็นน้ำตกพบพระและเปลี่ยนเป็นชื่อน้ำตกนางครวญ เป็นน้ำตกขนาดกลางลดหลั่นลงไปเป็นชั้นเล็กๆ ท่ามกลางป่าเบื้องล่างกระแสน้ำไหลแรง มีต้นน้ำมาจากลำคลองเล็กๆ ริมทองนาข้างทาง ทางการได้ตัดถนนผ่านตัวน้ำตกจึงแลดูเป็นน้ำตกเล็กๆ ริมถนน แต่ก็เป็นจุดที่นักท่องเที่ยวควรแวะพักก่อนเดินทางเข้าไปชมชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้านในเขตอำเภอพบพระ   อำเภอพบพระ เป็นอำเภอที่มีชายแดนติดกับประเทศพม่าตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของจังหวัดตาก การเดินทางไปอำเภอพบพระให้ใช้เส้นทางสายตาก-แม่สอด (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 105 ตรงกม.ที่ 75 เลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1090 ถึงกม.ที่ 26 เลี้ยวขวาเข้าทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1206 อีก 13 กม. ถึงอำเภอพบพระรวมระยะทางจากตัวจังหวัด 135 กม. ก่อนที่กรมทางหลวงจะตัดถนนลาดยางสายแม่สอด-พบพระ (ทางหลวงหมายเลข 1206) นั้น การคมนาคมระหว่างสองอำเภอนี้ลำบากมาก เพราะพื้นที่ของอำเภอพบพระเป็นพื้นที่ราบสูงระหว่างภูเขา รับลมมรสุมจากอ่าวเมาะตะมะ ดังนั้น พื้นที่นี้จึงมีฝนตกชุกที่สุดในเขตภาคเหนือ ราว 2,300-3,000 มม. เส้นทางการคมนาคมจังมีแต่โคลนตมต้องเดินลุยโคลนกัน ชาวบ้านจึงเรียกว่าขี้เปอะเพอะพะ แปลว่าขี้แต่โคลนเปรอะเลอะเทอะ หมายความว่า ถ้าใครผ่านไปแถวนี้ขาแข้งจะมีแต่ขี้เปอะเพอะพะ จึงเรียกเขตนี้ว่าบ้านเพอะพะ แล้วจึงเปลี่ยนเป็นพบพระ   น้ำตกพาเจริญ อยู่ริมทางหลวงหมายเลข1090 บริเวณกม.ที่ 36-37 มีทางลูกรังแยกซ้ายมือเข้าไปอีก 700 ม. จะถึงตัวน้ำตกซึ่งอยู่ในเขตของหมู่บ้านพาเจริญ น้ำตกนี้จึงได้ชื่อว่า น้ำตกพาเจริญ ไหลลดหลั่นเป็นชั้น ๆ นับรวมได้ถึง 97 ขั้น เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจของประชาชนในละแวกนั้นบริเวณน้ำตกมีลานจอดรถกว้างขวาง   น้ำตกป่าหวาย ไปตามทางหลวงหมายเลข ๑๐๙๐ (แม่สอดอุ้มผาง) ประมาณกม.ที่ ๔๓ แยกซ้าย ไปตามถนนลูกรัง ประมาณ ๑๖ กม. ทางคดเคี้ยว บริเวณธารน้ำตก เต็มไปด้วยป่าหวาย จึงได้ชื่อว่า น้ำตกป่าหวาย การชมน้ำตก ต้องเดินจากบริเวณล่างสุด ฝ่ากระแสน้ำ ขึ้นไปชมน้ำตก ชั้นบนเป็นชั้นๆ บริเวณชั้นบนสุด ข้องน้ำตก เดินต่อไปอีกประมาณ ๓๐ ม.จะพบปล่องภูเขา อันใหญ่โต ซึ่งมีน้ำไหล ลงสู่ปล่องดังกล่าว แล้วหายไป บริเวณใต้ภูเขา รถยนต์สามารถเข้าถึง บริเวณล่างสุด ของตัวน้ำตกได้ แต่ควรใช้รถยนต์สภาพดี เพราะสภาพถนนขรุขระมาก