นกเงือกหัวหงอก (Hornbill)ตัวเต็ม วัยมีขนสีขาวที่หัวฟูคล้ายหงอน เวลาบินจะเห็นหางสีขาวชัดเจน ขนปีกสีดำมีปลายปีกสีขาว ปากและโหนก ซึ่งมีขนาดเล็กมีสีดำ ตัวผู้มีขนที่คอสีขาวท้องขาว ตัวเมียส่วนนี้จะมีสีดำ ตัววัยรุ่นขนที่ตัวสีน้ำตาล หางดำปลายขาว ขนคลุมปีกปลายขาว อยู่รวมกันเป็นฝูง 4-6 ตัว บางครั้งมากถึง 20 ตัว หากินบริเวณใต้เรือนยอดของต้นไม้ หรือที่ระดับเหนือผิวดินเล็กน้อย ชอบกินทั้งผลไม้และสัตว์อื่นๆ เช่น กิ้งก่า ชอบกินเนื้อมากเมื่อเทียบกับนกเงือกชนิดอื่น เป็นนกที่บินเงียบมาก เมื่อทำรังตัวผู้จะมีผู้ช่วยทั้งตัวผู้และตัวเมียเช่นเดียวกับนกกาเขา เสียงร้องอุ๊ ชอบอยู่ในป่าต่ำจนถึงป่าดิบที่สูงระดับ 1677 เมตร ส่วนใน
นกเงือกปากย่น ( Wrinkled Hornbill Rhyticeros corrugatus) หญ่พบที่ระดับความสูง 120-820 เมตรมีขนาดใกล้เคียงกับนกแก๊ก ขนหางส่วนปลาย 2/3 มีสีขาว ตัวผู้ ตัวสีดำ บริเวณหัวและคอสีขาวต่างจากนกกู๋กี๋และนกเงือกกรามช้างปากเรียบ ตรงที่มีขนาดเล็กกว่า มีกระหม่อมสีดำ ถุงใต้คอสีขาวหรือฟ้าซีด ๆ มีโหนกใหญ่สีแดง จงอยปากล่างมีรอยย่นสีเหลืองส่วนโคนสีแดงเรื่อ ตัวเมียสีดำ ถุงใต้คอสีน้ำเงินแกมเขียวหรือสีน้ำเงิน หนังรอบตาสีน้ำเงิน ซึ่งแยกได้ง่ายจากตัวเมียของนกกู๋กี๋ ซึ่งมีหนังส่วนนี้สีแดงชมพู ชอบหากินระดับเรือนยอดไม้พบอยู่โดดเดียวหรือเป็นฝูงเล็กๆ อาจพบมากถึง 20 ตัว ชีวิตของนกเงือกชนิดนี้รู้จักกันน้อยมาก ชอบอาศัยตามป่าต่ำชายฝั่งทะเล ซึ่งถูกบุกรุกทำลายมาก เห็นทีจะสูญพันธุ์ก่อนที่เราจะรู้จักชีวิตของนกเงือกปากย่นนี้
นกเงือกคอแดง ( Rufous-necked Hornbill Aceros nipalensis )ตัวเต็มวัย มีขนาดเล็กกว่านกกู๋กี๋เล็กน้อย ทั้งสองเพศมีลักษณะต่างกัน ตัวผู้ หัว คอ และหน้าอกส่วนบนมีสีสนิมเหล็ก หลังและปีกสีดำเหลือบเขียว ปลายขนปีกสีขาว หางยาวดำมีสีขาวครึ่งปลาย ม่านตาแดง หนังตาสีฟ้าอมเขียวสดใส ถุงใต้คอสีแดงสดอมส้ม ถุงใต้คอบริเวณโคนจงอยล่างสีน้ำเงินม่วงปากสีเหลืองงาช้าง ไม่มีโหนก จงอยปากด้านข้างบนมีขีดเป็นร่องสีดำ อาจมีมากถึง 8 อัน ตัวเมียมีขนาดเล็กกว่าตัวผู้ ขนข้างตัวและคอสีดำล้วน ถุงใต้คอสีเดียวกับตัวผู้ ตัววัยรุ่นคล้ายตัวเต็มวัยทั้งสองเพศ ยกเว้นตอนตัวเมียวัยรุ่นจะมีสีดำ แต่ตอนเด็กจะมีสีขนสนิมเหล็กคล้ายตัวเต็มวัยตัวผู้ ในปีแรกจงอยปากเล็ก
อุปนิสัยชอบกินผลไม้ หากินระดับเรือนยอดไม้บางทีก็ลงมาเก็บผลไม้ที่ร่วงบนดิน เวลาอยู่บนพื้นดินจะกระโดดไปมา นอกฤดูผสมพันธุ์ชอบอยู่เป็นคู่หรือฝูงเล็ก ๆ 4-5 ตัว หรืออาจพบถึง 150ตัว เสียงร้องคล้ายเสียงเห่าของสุนัข อาศัยอยู่ในป่าดงดิบเขาที่ระดับความสูง 800-2000 เมตรเหนือน้ำทะเล
นกเงือกหัวแรด ( Rhinoceros Hornbill Buceros rhinoceros ) ตัวเต็มวัย ทั้ง 2 เพศมีลักษณะต่างกันเล็กน้อย ตัวผู้ใหญ่กว่าตัวเมีย ลักษณะทั่วไปคล้ายนกกกขนที่ตัวสีดำ ไม่มีแถบของที่ปลายปีก ท้องสีขาว หางสีขาวมีแถบดำพาดกลางจงอยปากมีสีเหลือจนถึงสีงาช้าง ด้านหน้าของโหนกโค้งขึ้น ตัวผู้ม่านตาสีแดง ตัวเมียม่านตาสีขาว ตัววัยรุ่นโหนกด้านหน้าจะตรงไม่โค้งขึ้นอย่างตัวเต็มวัย
กินทั้งพืชและสัตว์ แต่ชอบผลไม้มากกว่า บินมีเสียงดังมากอย่างกับรถจักรไอน้ำ เสียงร้องดังและคล้ายนกกก อาศัยเรือนยอดของต้นไม้ในป่าต่ำ จนถึงป่าดิบเขาที่มีระดับความสูง 1220 เมตร
นกเงือกกรามช้างปากเรียบ ( Plain-pouched Hornbill Rhyticeros subruficollis )นกเงือกชนิดนี้แยกจากนกกู๋กี๋ได้ยาก นอกจากจะมีขนาดเล็กกว่าและไม่มีขีดที่ด้านข้างของปากและ ถุงใต้คอเท่านั้นทั้ง 2 เพศมีหางสีขาว ตัวผู้หน้าและคอมีสีขาว กระหม่อมสีน้ำตาลแดง ถุงใต้คอสีเหลือง ตัวเมียสีดำทั้งหัวคอและตัว ถุงใต้คอสีฟ้า ปกติรวมอยู่เป็นฝูงๆ ละ 6-20 ตัว หรือมีจำนวนมากกว่านี้ ชอบกินผลไม้ แต่บางครั้งก็พบกินสัตว์เช่นหอยทาก บินเก่งสามารถบินหากินได้เป็นระยะทางไกล ๆ ร้องเสียงคล้ายเสียงเห่า แหบๆ สั้น ๆ อาศัยอยู่ในป่าดิบที่สูงประมาณ 900 เมตร จากระดับน้ำทะเล
นกชนหิน (Helmeted Hornbill Rhinoplax vogil) ตัวเต็มวัย เป็นนกเงือกชนิดเดียวที่มีโหนกแข็งทึบคล้ายงาช้างและมีขนตรงกลางหางยาวออกมาถึง 50 ซม. 2 เส้น ซึ่งมีแถบดำใกล้ๆ ปลายหางด้วย ขนสีน้ำตาลดำ ท้องขาว หางขาวมีแถบดำพาดขวางและแถบขาวที่ขอบปีก ปากสั้นแข็งสีแดงคล้ำปลายสีเหลือง ตัวผู้บริเวณคอที่ไม่มีขนสีแดงคล้ำ ตัวเมียจะมีสีน้ำเงินอ่อนจนถึงสีน้ำเงิน ตัววัยรุ่น ตัวผู้บริเวณคอที่ไม่มีขนสีแดงเรื่อ ตัวเมียขนส่วนนี้สีม่วงนอกจากนี้บนจงอยปากจะมีขนาดเล็กกว่า และขนหางไม่เจริญเต็มที่ ปกติหากินระดับยอดไม้ กินผลไม้เป็นส่วนใหญ่ เช่น ลูกไทรบางครั้งพบว่ากินสัตว์อื่น เช่น กิ้งก่า กระรอก และนกด้วย
ตัวผู้จะร้องติดกันดังตุ๊ก..ตุ๊ก ทอดเป็นจังหวะ ร้องติดกันยาว เสียงร้องกระชั้นขึ้นเป็นลำดับ เมื่อสุดเสียงจะคล้ายเสียงหัวเราะ ประมาณ 4-5 ครั้ง เมื่อตกใจจะแผดเสียงสูงคล้ายเสียงแตร
นกเงือกดำ ( Black Hornbill Anthracoceros malayanus )ป็นนกที่ชอบป่าที่ราบต่ำ ซึ่งเป็นที่ถูกบุกรุก แผ้วถางง่าย จึงลดจำนวนลงไปอย่างรวดเร็วจนอยู่ในภาวะใกล้สูญพันธุ์ ตัวเต็มวัยขนาดใหญ่กว่านกแก๊กเล็กน้อย ขนดำหมดยกเว้นปลายหางด้านนอกขาวโหนกมีขนาดใหญ่ ตัวผู้จงอยปากสีออกขาว ม่านตาสีน้ำตาลจนถึงสีน้ำตาลแดงหนังรอบตาสีดำ อาจมีสีเหลืองแต้มที่หนังใต้ตา ตัวเมียจงอยปากสีค่อนข้างดำ ม่านตาสีส้ม แผ่นหนังรอบตามีสีขาว และสีชมพูคล้ำ ชอบอยู่เป็นฝูงเล็กๆ ชอบกินทั้งพืชและสัตว์ พบบริเวณป่าที่ราบต่ำ โดยเฉพาะใกล้แหล่งน้ำบางครั้งพบในบริเวณที่โล่ง
|